Γιώργος Χριστόπουλος: Με απλά λόγια τι πρέπει να ξέρω για το «πλαστικό χρήμα»
Το νέο τοπίο που νομοθετήθηκε για την προώθηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών ποιους αφορά.
Καταληκτικός στόχος του νομοσχεδίου είναι η καθιέρωση της υποχρεωτικής αποδοχής μέσων πληρωμής με κάρτα, στο σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελληνική επικράτεια.
Στο πλαίσιο του άρθρου 66, δίνεται η δυνατότητα στον Υπουργό Οικονομικών να ορίζει τις κατηγορίες επιχειρήσεων που θα εμπίπτουν στην υποχρέωση αποδοχής καρτών, ώστε να γίνει σταδιακή, ομαλή μετάβαση στην καθιέρωση των ηλεκτρονικών συναλλαγών σε όλο το εύρος της οικονομίας.
Αφορά:
- Το «χτίσιμο» του αφορολόγητου ποσού (ισχύει από 1-1-2017) στο εισόδημα που αποκτούν οι πολίτες από μισθούς, συντάξεις, συμπεριλαμβανομένων και των αγροτών που θα φορολογούνται ως μισθωτοί.
Προκειμένου να διατηρηθεί η μείωση φόρου, ο φορολογούμενος απαιτείται να πραγματοποιήσει δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών στην ημεδαπή ή σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ε.Ο.Χ., οι οποίες να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, όπως ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, κάρτες και μέσα πληρωμής με κάρτες, πληρωμή μέσω λογαριασμού πληρωμών, Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών του ν. 3862/2010, χρήση ηλεκτρονικού πορτοφολιού κ.λπ., το ελάχιστο ποσό των οποίων προσδιορίζεται ως ποσοστό του φορολογητέου εισοδήματος του, σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:
| Εισόδημα
(σε ευρώ) |
Ποσοστό ελάχιστης δαπάνης με ηλεκτρονική συναλλαγή και μέσα πληρωμής με κάρτα
(Προοδευτική εφαρμογή) |
| 1-10.000 | 10% |
| 10.000,01-30.000 | 15% |
| 30.000,01 και άνω | 20% και μέχρι 30.000 ευρώ |
Από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής για την πραγματοποίηση των δαπανών της περίπτωσης α’ εξαιρούνται φορολογούμενοι 70 ετών και άνω, άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση, οι φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 20 του ν. 4172/2013, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.
Για τους παραπάνω φορολογούμενους (70 ετών και άνω, άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% κλπ) απαιτείται η προσκόμιση αποδείξεων (σ.σ όχι με πλαστικό χρήμα) ίσης αξίας, σύμφωνα με την κλίμακα.
.
Αν δεν καλύπτεται το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό της παραπάνω κλίμακας, τότε ο φόρος προσαυξάνεται κατά το ποσό που προκύπτει από τη θετική διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου και του δηλωθέντος ποσού, πολλαπλασιαζόμενης με συντελεστή 22%.
Εξαιρούνται από την υποχρέωση χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής και προσκόμισης αποδείξεων για την πραγματοποίηση δαπανών, οι υπάλληλοι του Υπουργείου Εξωτερικών, οι στρατιωτικοί, εφόσον υπηρετούν στην αλλοδαπή, οι υπηρετούντες στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα και οι φυλακισμένοι.
- Όλους τους φορολογούμενους που θα καταβάλουν ποσά για ιατρικές δαπάνες προκειμένου να συνυπολογίζονται για τον προσδιορισμό του ποσού μείωσης φόρου, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν πραγματοποιηθεί με τη χρήση μέσων πληρωμής με κάρτα ή άλλου ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής.
Προσοχή: Οι μειώσεις του φόρου για ιατρικές δαπάνες και δωρεές, στο πεδίο εφαρμογής των εν λόγω διατάξεων δεν συμπεριλαμβάνουν μόνο μισθωτούς και συνταξιούχους, αλλά όλους τους φορολογούμενους, ανεξαρτήτως της κατηγορίας εισοδήματος που αποκτούν.
Το ποσό του φόρου που προκύπτει κατά την εκκαθάριση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, μειώνεται με το 10% των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, εφόσον αυτά υπερβαίνουν το 5% του φορολογητέου εισοδήματος του φορολογούμενου.
Το ποσό της μείωσης του φόρου ανεξαρτήτως του ποσού των εξόδων δεν μπορεί να υπερβεί τις 3.000 ευρώ.
Παράδειγμα:
Έστω φορολογητέο εισόδημα 25.000 ευρώ
Έξοδα ιατρικής περίθαλψης 4.000 ευρώ
Το 5% του εισοδήματος ανέρχεται 25.000X5% = 1.250 ευρώ
Ποσό φόρου που εκπίπτει: 4.000X10%= 400 ευρώ
Το 5% του εισοδήματός του είναι 1.250,00 ευρώ. Συνεπώς η δαπάνη των ιατρικών εξόδων, κ.λπ., υπερβαίνει το 5% του φορολογητέου εισοδήματος, δηλαδή εν προκειμένω είναι μεγαλύτερη από 1.250,00. Αφού λοιπόν δαπάνησε 4.000,00, τότε πληρείται η πρώτη προϋπόθεση και συνεπώς θα έχουμε έκπτωση φόρου 400,00 (ήτοι 4.000,00Χ10%).
Όμως με βάση τις νέες διατάξεις και εν αναμονή της απόφασης του Υπ. Οικονομικών, προκειμένου να τύχει της μείωσης του φόρου ο ανωτέρω φορολογούμενος, θα πρέπει να εξοφλήσει τις ανωτέρω συναλλαγές με τους ιατρούς, κ.λπ., με χρήση μέσων πληρωμής με κάρτα ή άλλου ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής.
- Όλους τους πολίτες – καταναλωτές που θα κάνουν συναλλαγές για αγορά αγαθών ή υπηρεσιών με επιχειρήσεις αξίας μεγαλύτερης των 500 ευρώ.
Μειώνεται από 1.500 ευρώ σε 500 ευρώ το ύψος των συναλλαγών μεταξύ καταναλωτών και επιχειρήσεων πάνω από το οποίο οι συναλλαγές πραγματοποιούνται αποκλειστικά με τη χρήση μέσων πληρωμής με κάρτα ή άλλου ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής (ενδεικτικά άλλα όχι περιοριστικά τραπεζικό έμβασμα, πληρωμή μέσω λογαριασμού πληρωμών, χρήση ηλεκτρονικού πορτοφολιού κλπ.).
Δεν επιτρέπεται εξόφληση με μετρητά για συναλλαγές μεταξύ καταναλωτών και επιχειρήσεων αξίας μεγαλύτερης των 500 ευρώ.
- Όλες τις επιχειρήσεις που καταβάλλουν δαπάνες μισθοδοσίας προσωπικού, ημερομίσθια, αμοιβές διευθυντών ή μελών Δ.Σ, αμοιβές δικηγόρων με πάγια αντιμισθία, αμοιβές όσων εργάζονται με μπλοκάκι.
Θα μπορούν πλέον να τις δικαιολογούν ως έξοδα και να τις αφαιρούν από τα ακαθάριστα έσοδα, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση έχει πραγματοποιηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.
Αν οι ανωτέρω δαπάνες δεν εξοφληθούν με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών, τότε δεν εκπίπτουν.
- Τι εννοούμε συναλλαγές με «πλαστικό χρήμα» και ποιες κατηγορίες καρτών πληρωμών υπάρχουν;
Το πεδίο εφαρμογής του νόμου, το οποίο καταλαμβάνει όχι μόνο τις κάρτες πληρωμής (πιστωτικές, χρεωστικές, προπληρωμένες) αλλά και το σύνολο των μέσων πληρωμής και των υποθεμάτων που βασίζονται στη χρήση καρτών (ηλεκτρονικά πορτοφόλια κ.λπ.).
Καταληκτικός στόχος του νομοσχεδίου είναι η καθιέρωση της υποχρεωτικής αποδοχής μέσων πληρωμής με κάρτα, στο σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελληνική επικράτεια.
Όλες οι κάρτες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πραγματοποίηση αγορών αγαθών και υπηρεσιών ή για την πληρωμή λογαριασμών/ οφειλών (π.χ. ρεύματος, ύδρευσης, εφορίας, κ.λπ.) χωρίς τη χρήση μετρητών, ονομάζονται κάρτες πληρωμών. Ανάλογα με τα ειδικότερα χαρακτηριστικά τους πρόκειται για:
– χρεωστικές (debit),
– πιστωτικές (credit), ή
– προπληρωμένες (prepaid) κάρτες πληρωμών.
Ανάλογα με το διεθνές σχήμα, μπορεί να είναι κάρτα πληρωμών VISA, MasterCard, American Express, Diners, κ.λπ. και γίνεται, αποδεκτή από την επιχείρηση που δέχεται κάρτες πληρωμών με το συγκεκριμένο σήμα.
Οι κάρτες πληρωμών εκδίδονται από τράπεζες ή άλλους αδειοδοτημένους προς τον σκοπό αυτό φορείς του χρηματοπιστωτικού συστήματος, όπως τα ιδρύματα πληρωμών και τα ιδρύματα έκδοσης ηλεκτρονικού χρήματος.
- Ποιες επιχειρήσεις έχουν προτεραιότητα για την εγκατάσταση POS;
Σε κλάδους επαγγελματιών που εμφανίζουν υψηλά ποσοστά απόκρυψης του πραγματικού του εισοδήματος θα αρχίσει να εφαρμόζεται η υποχρεωτική εγκατάσταση και χρήση συσκευών ηλεκτρονικής χρέωσης, τα γνωστά POS.
Αυτό εισηγούνται στην ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών υπηρεσιακοί παράγοντες σαν το πρώτο βήμα για τη σταδιακή εγκατάσταση POS σε όλο το φάσμα της αγοράς, όπως προβλέπει το νομοσχέδιο για την επέκταση των ηλεκτρονικών πληρωμών στην αγορά που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή.
Έτσι, πολύ ψηλά στην προτεραιότητα για την εγκατάσταση POS βρίσκονται κλάδοι όπως οι γιατροί, οι δικηγόροι, υδραυλικοί και ηλεκτρολόγοι ενώ δεδομένο θεωρείται ότι μέσα στο πρώτο κύμα υποχρεωτικής εγκατάστασης POS θα βρίσκονται και επιχειρήσεις του κλάδου εστίασης σε κάποιο γεωγραφικό διαμέρισμα της χώρας (π.χ. στις Κυκλάδες ή την Αττική). Αυτή την περίοδο στο ΥΠΟΙΚ ετοιμάζονται πολλές εφαρμοστικές αποφάσεις για το πλαστικό χρήμα και την είσοδό του στο φορολογικό μας σύστημα.
Έτσι ετοιμάζονται αποφάσεις για:
– Τις προθεσμίες ανά Κωδικό Δραστηριότητας για την υποχρεωτική εγκατάσταση POS, τις διαδικασίες δήλωσης των επαγγελματικών λογαριασμών, τις κυρώσεις, τις αρμόδιες Αρχές, τα μέσα προσφυγής και δικαστικής προστασίας .
– Τα ζητήματα ελέγχου και τον τρόπο επιβολής προστίμων για όσους επιτηδευματίες δεν ενημερώνουν επαρκώς τους καταναλωτές ότι αποδέχονται κάρτες.
– Το περιεχόμενο των στοιχείων που πρέπει να γνωστοποιούν στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών, τη διαδικασία και την περιοδικότητα αποστολής αυτών των στοιχείων, καθώς και τις κυρώσεις – τις εξαιρούμενες δαπάνες για το “χτίσιμο” του αφορολογήτου (π.χ. θα είναι ή δεν θα είναι οι λογαριασμοί ΔΕΚΟ) και άλλες κατηγορίες φορολογουμένων που εξαιρούνται από την υποχρέωση πραγματοποίησης των δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, τα επιπλέον κίνητρα για φορολογούμενους που υπερβαίνουν τα προβλεπόμενα ποσοστά.
– Τα θέματα αναφορικά με το πρόγραμμα κληρώσεων (λοταρίες), όπως ενδεικτικά η διάρκεια του προγράμματος, η διαδικασία και η συχνότητα των κληρώσεων, τα κριτήρια και η διαδικασία συμμετοχής, τα μέσα καταχώρισης των συναλλαγών που συμμετέχουν στις κληρώσεις, ο καθορισμός των χρηματικών βραβείων.
Να σημειωθεί ότι πρόθεση του ΥΠΟΙΚ είναι να μην μετρούν για το χτίσιμο του αφορολόγητου ορίου δαπάνες που πληρώνονται με πλαστικό χρήμα και τα παραστατικά τους εκδίδονται κανονικά, όπως είναι οι δαπάνες για υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (ηλεκτρικό ρεύμα, ύδρευση, τηλεφωνία κα).
- Από πότε οι επιχειρήσεις που θα λέγονται Δικαιούχοι πληρωμής, που αποδέχονται κάρτες πληρωμών θα ενημερώνουν τους καταναλωτές;
Θα δούμε τις σχετικές πινακίδες το αργότερο από 1η Φεβρουαρίου.
Ο νόμος υποχρεώνει την ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με την αποδοχή καρτών και μέσων πληρωμής του συστήματος καρτών πληρωμής, με σαφή τρόπο που δεν επιδέχεται παρερμηνείας. Οι πληροφορίες αυτές πρέπει να αναγράφονται ευκρινώς στην είσοδο του καταστήματος και στο ταμείο.
Στους παραβάτες των διατάξεων της υποχρέωσης αυτής θα επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ύψους χιλίων (1.000) ευρώ.
- Ως επιχείρηση αποδέχομαι ήδη κάρτες πληρωμών από τους πελάτες μου. Μπορώ να επιλέξω να πληρώνομαι αποκλειστικά με μετρητά και να αρνηθώ συναλλαγές με κάρτες;
ΟΧΙ, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, όποιος αρνείται την πληρωμή με πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες τιμωρείται, με βαρύτατα πρόστιμα ή/και φυλάκιση, κατά τις διατάξεις:
– των άρθρων 288 παρ. 1 και 452 του Ποινικού Κώδικα,
– του άρθρου 13α του ν. 2251/1994 (Α΄ 191),
– του άρθρου 18 α ν. 146/1914 (Α΄ 21), και
– του άρθρου 19 ν. 4177/2013 (Α΄ 173), όπως ισχύουν.
- Μπορώ να χρησιμοποιώ την κάρτα πληρωμών μου για να κάνω αγορές στο εξωτερικό ή από το internet;
ΝΑΙ, μετά την επιβολή περιορισμών στις αναλήψεις μετρητών και στις μεταφορές κεφαλαίων, μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις κάρτες σας για αγορές αγαθών και υπηρεσιών από το εξωτερικό ή από το internet (υποσημείωση 1)] στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Για αγορές που πραγματοποιείτε σε φυσικά τερματικά (POS) όταν βρίσκεστε στο εξωτερικό:
– χωρίς περιορισμούς.
Β. Για αγορές που πραγματοποιείτε μέσω ιnternet από ηλεκτρονικά καταστήματα που εκκαθαρίζουν τις συναλλαγές καρτών σε λογαριασμό που τηρούν σε τράπεζα που λειτουργεί στην Ελλάδα:
– χωρίς περιορισμούς.
- Ο νόμος μιλάει για Διασφάλιση και έλεγχο συναλλαγών. Τι ακριβώς υποχρεώσεις βάζει και σε ποιους;
Όλες οι επιχειρήσεις θα διαβιβάζουν ηλεκτρονικά σε βάση δεδομένων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, όλα τα στοιχεία των συναλλαγών. Προβλέπεται διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με το taxis.
Επίσης κάθε αδειοδοτημένος πάροχος υπηρεσιών πληρωμών που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, ημεδαπός ή αλλοδαπός, υποχρεούται να γνωστοποιεί στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή τιμολογιακά στοιχεία για ορισμένα βασικά προϊόντα και υπηρεσίες που αυτός προσφέρει.
Τέλος οι ελληνικές επιχειρήσεις υποχρεούνται (εντός τριάντα (30) ημερών από την δημιουργία του μητρώου, το οποίοι θα δημιουργηθεί σύντομα) να δηλώνουν μέσω του TAXISNET τους συνεργαζόμενους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, διαμέσου των οποίων αποδέχονται ηλεκτρονικές πληρωμές. Οι επιχειρήσεις δηλώνουν πάροχο υπηρεσιών πληρωμών, μεταξύ αυτών που έχουν συμπεριληφθεί στο ως άνω δημόσιο μητρώο. Κατ’ αυτό τον τρόπο, οι οικείες Αρχές έχουν τη δυνατότητα διασταύρωσης των στοιχείων συναλλαγών των επιχειρήσεων δια μέσου των δεδομένων συναλλαγών που διαβιβάζουν οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών.
Η περίπτωση που επιχείρηση δεν δηλώνει συνεργαζόμενο παρόχου υπηρεσιών πληρωμών δηλοί ότι αυτή δεν αποδέχεται ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και, κατά συνέπεια, δεν διαβιβάζει στο Υπουργείο Οικονομικών τα δεδομένα των συναλλαγών. Η περίπτωση αυτή συνιστά υπόθεση υψηλής προτεραιότητας για τον περαιτέρω έλεγχο ενδεχόμενης απόκρυψης φορολογητέας ύλης.
